هادی اعظمی؛ اکبر حیدری تاشه کبود؛ حسین رستمی
چکیده
امروزه شناخت وضع موجود و چشماندازسازی وضع مطلوب در ارتباط با تحلیل فضایی زیرساختها در پرتو ملاحظات امنیتی و دفاعی و با بهرهگیری از رویکردهایی همچون مطالعات آیندهنگرانه و بهکارگیری توأمان آن با سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS)، از اهمیتی اساسی در حوزۀ تصمیمسازی و برنامهریزیهای متناسب با آن در مطالعات آمایش دفاعی ...
بیشتر
امروزه شناخت وضع موجود و چشماندازسازی وضع مطلوب در ارتباط با تحلیل فضایی زیرساختها در پرتو ملاحظات امنیتی و دفاعی و با بهرهگیری از رویکردهایی همچون مطالعات آیندهنگرانه و بهکارگیری توأمان آن با سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS)، از اهمیتی اساسی در حوزۀ تصمیمسازی و برنامهریزیهای متناسب با آن در مطالعات آمایش دفاعی برخوردار میباشد. از اینرو، هدف پژوهش حاضر، تحلیل پیشرانهای موثر بر توزیع فضایی زیرساختهای استان خراسانرضوی با رویکرد پدافند غیرعامل و استفاده از مطالعات آیندهپژوهی میباشد که برای نیل بهاین مقصود از روش تحقیق توصیفی- تحلیلی، مطالعات کتابخانهای- اسنادی و پیمایشهای آماری در چارچوب تحلیلهای مدلی، نرمافزاری(میکمک و سناریوویزارد) و سیستمی(GIS) استفاده گردید. جامعۀ آماری تحقیق در دو مقیاس انسانی و فضایی تعریف گردید. در بُعد فضایی، کل فضای جغرافیایی استان خراسانرضوی و در مقیاس انسانی، با استفاده از الگوی غیرتصادفی هدفمند، 40 نفر از کارشناسان(15 نفر) و نخبگان(25 نفر) مطرح در حوزۀ پژوهش حاضر که از دانش علمی و اجرائی لازم برخوردار بودند، بهعنوان نمونۀ مطالعاتی، انتخاب شدند. نتایج نشان داد که با توجه بهمجموع شاخصهای تحقیق، پهنههای آسیبپذیر استان خراسانرضوی در پنج حوزه بهصورت پهنههایی با آسیبپذیری خیلی زیاد(7.33 درصد)، زیاد(16.52 درصد)، متوسط(29.78 درصد)، کم(16.94 درصد) و خیلیکم(29.4 درصد)، قابل‌تفکیک است. همچنین، بهاعتبار نتایج به‌دست‌آمده، الگوهای تراکم و پراکندگی زیرساختهای محدودۀ موردمطالعه بهترتیب متمرکز و خوشهای و بهصورت خودهمبستۀ تصادفی بوده است. در این بین، عواملی همچون ضوابط قانونی- سیاستگزاری و زیرساختی- نهادی، بهعنوان پیشرانهای کلیدی اثرگذار بر توزیع فضایی زیرساختهای استان شناسایی شدند و متناسب با آن، الگوهای آتی قابلتحقق در سه گروه سناریوهایی با مطلوبیت بالا(وضعیت سبز)، قابلقبول(وضعیت زرد) و بحران(وضعیت قرمز)، ارائه شدند. در نهایت نیز پیشنهادهایی جهت افزایش مطلوبیت زیرساختهای استان خراسانرضوی ارائه گردید.
